Ząbkowanie, czyli o tym, jak dbać o pierwsze zęby

Ząbkowanie to bardzo ważny okres w rozwoju dziecka. Niektórzy uważają, że mleczaki nie wymagają takiej higieny i pielęgnacji jak zęby stałe. Nic bardziej mylnego! O pierwsze zęby mleczne należy dbać tak samo, a może i nawet lepiej. To, w jaki sposób będziemy je pielęgnować, ma wpływ na ich stan w przyszłości.

Kiedy rozpoczyna się okres ząbkowania?

Zawiązki pierwszych ząbków pojawiają się już w 6. tygodniu ciąży. Noworodek, który przychodzi na świat, ma już wykształcone, choć jeszcze niewidoczne, wszystkie mleczaki. Jako pierwsze pojawiają się dolne jedynki, a ma to miejsce między 4. a 6. miesiącem życia. Górne jedynki wychodzą na powierzchnię do 12. miesiąca. Okres między 9. a 13. miesiącem życia dziecka to czas na pojawienie się dolnych i górnych dwójek. Kolejne wyrastają pierwsze zęby trzonowe, czyli dolne i górne czwórki (10-18 miesięcy), a także kły, czyli trójki (15-20 miesięcy). Jako ostatnie w jamie ustnej dziecka pojawiają się dolne i górne piątki w postaci drugich trzonowców (23-31 miesięcy).

Higiena jamy ustnej niemowlaka

Higiena jamy ustnej niemowlaka nie oznacza mycia ząbków, gdyż może być na to zdecydowanie za wcześnie. Ważne jest natomiast wprowadzenie pewnej rutyny i przyzwyczajenie dziecka do czynności higienicznych. Zanim w jamie ustnej malucha pojawiają się pierwsze ząbki, pielęgnacja powinna polegać na regularnym przecieraniu dziąseł i błony śluzowej gazikiem. Taka czynność pozwala na pozbycie się resztek pokarmowych, które są siedliskiem bakterii i grzybów, oraz na masaż wrażliwych dziąseł. Gdy w jamie ustnej dziecka pojawi się pierwszy ząbek, możemy rozpocząć jego codzienną pielęgnację przy zastosowaniu delikatnej ściereczki lub wacika.

Jak zadbać o pierwsze zęby?

Jak myć zęby niemowlaka wacikiem? Wystarczy owinąć wacik wokół palca, zwilżyć ciepłą i przegotowaną wodą, a następnie przetrzeć powierzchnię ząbków oraz okoliczne dziąsła. Alternatywą dla wacika jest silikonowa szczoteczka z wypustkami, którą również nakłada się na palec. Gdy mamy do czynienia z większą liczbą ząbków, możemy zastosować szczoteczkę przeznaczoną dla niemowląt.

Pierwsza szczoteczka powinna posiadać odpowiednio mniejszą główkę, krótką rączkę oraz miękkie włókna. Powinna także dobrze trzymać się w dłoni dziecka, które z pewnością będzie chciało samodzielnie wypróbować nowy gadżet. Pamiętajmy, że nauka właściwych nawyków higienicznych na pewno zaprocentuje w przyszłości. Aby nie zanudzić dziecka codzienną higieną jamy ustnej, najlepiej, gdyby czynność ta odbywała się przy akompaniamencie dziecięcych utworów muzycznych. Bardzo ważna jest także asysta rodzica, który powinien czuwać nad prawidłowym przebiegiem całego procesu.

Na tym etapie nie trzeba stosować pasty do zębów. Niemowlak zwykle nie posiada bowiem nawyku wypluwania preparatu. W kwestii zakupu pasty dla dziecka warto zasięgnąć opinii lekarza, który poleci odpowiedni produkt.

Próchnica u niemowląt

Próchnica powoduje nie tylko dyskomfort i ból, ale może też doprowadzić do wypadania zębów. Ma także negatywny wpływ na strukturę zębów stałych wyrastających w miejscu mleczaków. Pierwszym objawem próchnicy u niemowlaków są białe plamki na powierzchni zębów mlecznych, które z czasem zmieniają kolor na nieco ciemniejszy. Dolegliwość ta może przenosić się z rodzica na dziecko, dlatego pamiętajmy, aby nie oblizywać łyżeczki, którą zamierzamy karmić naszą pociechę. To samo dotyczy się także smoczka.

Wśród niemowlaków popularna jest również tzw. próchnica butelkowa, która prowadzi do demineralizacji tkanek zębów. Jej nazwa związana jest z faktem, iż w momencie pojawienia się w jamie ustnej pierwszych ząbków wiele dzieci spożywa pokarm za pomocą butelki. Zawarte w pożywieniu cukry oblepiają uzębienie i stanowią w ten sposób idealną pożywkę dla rozwoju bakterii i grzybów. Najczęściej dotyczy to przednich zębów szczęki. Próchnica butelkowa objawia się żółtawym nalotem, który wkrótce zmienia się w chropowate plamki na szkliwie, z czasem zyskujące czarną barwę.

Profilaktyka próchnicy

Przede wszystkim powinniśmy zadbać o właściwe odżywianie naszego dziecka, które wyklucza częste sięganie po przekąski i słodkie napoje. Między posiłkami zachodzi proces remineralizacji szkliwa, podczas którego składniki mineralne wraz ze śliną wnikają w strukturę zęba. Podjadanie przyczynia się do tego, że ślina jest wypłukiwana, a jej działanie ochronne zostaje wstrzymane. Zadbaj o to, aby podawać swojemu dziecku posiłki o stałych porach. Równie ważna jest oczywiście także odpowiednia higiena jamy ustnej, o której wspomnieliśmy wcześniej.